- πολύευκτος
- I
Χαλκοπλάστης από την Αθήνα, που έζησε τον 3o αι. π.Χ. Ο Παυσανίας και ο Πλούταρχος αναφέρουν πως είχε κατασκευάσει μεγάλο ανδριάντα του ρήτορα Δημοσθένη, που είχε τοποθετηθεί κοντά στο ιερό του Άρη και στον βωμό των Δώδεκα θεών το 280 π.Χ., προς τιμήν του ρήτορα, που είχε πεθάνει πριν από 40 χρόνια.IIΌνομα αγίων της Ανατ. Ορθόδοξης Εκκλησίας.1. Καταγόταν από την Καισάρεια της Καππαδοκίας. Μαρτύρησε στη φωτιά. Η μνήμη του τιμάται στις 19 Δεκεμβρίου.2. Πέθανε με μαρτυρικό θάνατο. Η μνήμη του τιμάται στις 1 Αυγούστου.3. Στρατιώτης στα χρόνια του Δέκιου (249 – 251) και του Ουαλεριανού (251 – 259). Υπηρετούσε στη Μελιτηνή της Αρμενίας. Μαρτύρησε με σπαθί. Η μνήμη του τιμάται στις 19 Ιανουαρίου.IIIΠατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως (956 – 970). Συνετέλεσε πολύ στην άνοδο του Νικηφόρου Φωκά στο θρόνο, αργότερα δε αντιστάθηκε στη στέψη του Ιωάννη Τσιμισκή, ως αυτοκράτορα του Βυζαντίου. Μόνο δε μετά από διαπραγματεύσεις και καταργήσεις διάφορων εκκλησιαστικών νόμων του Νικηφόρου, ο Π. δέχτηκε να στέψει τον Τσιμισκή. Επί Νικηφόρου, συγκρούστηκε με τον αυτοκράτορα, εξαιτίας του γάμου του με τη Θεοφανώ για τον οποίο αντέταξε δυσκολίες και απέκρουσε τελείως την αίτηση, με την οποία ο βασιλιάς ζητούσε να ανακηρύσσονται μάρτυρες όλοι οι χριστιανοί που σκοτώνονταν σε πόλεμο εναντίον των Μωαμεθανών. Από τον Π. βαφτίστηκε η βασίλισσα της Ρωσίας Όλγα, όταν ήρθε στην Κωνσταντινούπολη επί της πατριαρχείας του. Ο Π. ανακηρύχθηκε άγιος και η μνήμη του τιμάται στις 5 Φεβρουαρίου.* * *-ον, ΜΑαυτός που γίνεται συνοδευόμενος από πολλές ευχέςαρχ.πολύ επιθυμητός, πολυπόθητος («ἐκ δ' ὑγιείας φρενῶν ὁ πάμφιλος καὶ πολύευκτος ὄλβος», Αισχύλ.).[ΕΤΥΜΟΛ. < πολυ-* + εὐκτός (< εὔχομαι)].
Dictionary of Greek. 2013.